مقایسۀ فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره ای زبان فارسی

در این مقاله، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفته و سعی می­شود با بررسی و مقایسۀ تعداد مشخصی واژۀ مستخرج، تصویری از میزان و چگونگی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونۀ مورد بررسی به دست داده شود. برای این منظور پس از استخراج واژه­های مشتق متعلق به دو گونۀ علمی و محاوره­ای زبان فارسی و تجزیه و تحلیل آنها مشخص می­شود اولاً نظام واژه­سازی اشتقاقی در هر دو گونۀ مورد بررسی بیشتر از چه نوع وندهایی بهره می­گیرد، ثانیاً میزان استفاده از وندهای اشتقاقی مختلف در این دو گونه چگونه است و ثالثاً در مواقعی که به لحاظ صوری یک وند در هر دو گونه مورد استفاده قرار گرفته باشد آیا تفاوتی در نقش و عملکرد این گونه وندها وجود دارد یا خیر. در تعیین چگونگی عملکرد وندها از مدل معنایی لیبر (2004) که توسط رفیعی (1387) بازبینی ­شده و در بررسی پسوندهای اشتقاقی زبان فارسی به کار رفته، استفاده شدهاست. یافته­های حاصل از بررسی عملکرد فرایند اشتقاق در دو گونه مورد مقایسه قرار می­گیرد تا در نهایت وجوه افتراق و اشتراکشان مشخص شود. با توجه به بررسی­های به عمل آمده به نظر می­رسد که علی­رغم وجود برخی شباهت­ها، فرایند اشتقاق در دو گونۀ علمی و محاوره ای زبان فارسی در حوزه­های یاد شده دارای تفاوت های قابل توجهی است.